Máy hàn là gì?

Máy hàn là một loại máy móc dùng để nối các chi tiết với nhau thành liên kết không tháo rời được, mang tính liên tục ở phạm vi nguyên tử hoặc phân tử, bằng cách đưa chỗ nối tới trạng thái nóng chảy, thông qua việc sử dụng một trong hai yếu tố là nhiệt và áp lực, hoặc kết hợp cả hai yếu tố đó. Khi hàn, có thể sử dụng hoặc không sử dụng vật liệu phụ bổ sung.

Khái niệm cơ bản của máy hàn

Hãy tưởng tưởng những miếng kim loại riêng biệt làm sao để nối liền vào nhau? Công việc hàn sẽ giúp bạn trong trường hợp này thật đơn giản đấy! Bằng sự hàn nóng chảy, máy hàn sẽ giúp tạo các liên kết giữa các kim loại hay hợp kim không đồng nhất (có chiều dày bất kỳ) được ổn định và chắc chắn cực bền.

Nguyên lý cơ bản của máy hàn

Về cơ bản, có 2 cách để hàn là hàn bằng việc làm nóng chảy ở kim loại cần hàn hoặc vừa hàn nóng chảy vừa bổ sung vật liệu hàn.

Khi hàn nóng chảy kim loại, ở vị trí mối hàn, kim loại sẽ đạt tới trạng thái lỏng. Sự nóng chảy cục bộ của kim loại được thực hiện tại các mép của phần tử ghép. Khi tắt nguồn đốt nóng kim loại đó, vết hàn nóng chảy sẽ cô đặc lại tạo thành một mối hàn nguyên khối chắc chắn với cấu trúc liên kết hai chi tiết làm một.

Rõ ràng với cơ chế hàn như vậy, việc ứng dụng trong công nghiệp sản xuất, cơ khí chế tạo là bước sơ tạo cần thiết cho một khung máy sản xuất hay để phục hồi các kết cấu, chi tiết cần tháo dỡ.

Phân loại máy hàn

• Có khá nhiều cách để phân loại máy hàn khác nhau. Ví dụ, dựa vào công nghệ chế tạo người ta chia ra làm hai loại máy hàn cơ và máy hàn điện tử Inverter; các máy hàn điện tử Inverter công suất nhỏ khoảng 200A trở xuống còn có tên gọi khác là máy hàn điện tử mini bởi vì nó có kích thước nhỏ, gọn và nhẹ như tên gọi của nó.
• Trong thực tế, cách phân loại máy hàn được sử dụng phổ biến nhất là dựa vào kỹ thuật hàn, thường được chia thành các loại là: máy hàn que, máy hàn TIG, máy hàn MIG, máy hàn MAG, máy hàn đa năng (kết hợp 2 – 3 kỹ thuật hàn cắt khác nhau).
• Ngoài ra, để bổ trợ cho việc hàn kim loại, hợp kim, người thợ cơ khí cũng thường sử dụng thêm một thiết bị máy cắt kim loại bằng Plasma. Dưới đây là thông tin chi tiết về từng loại máy hàn, cắt này.

Máy hàn que là gì?

Máy hàn que hay còn được gọi là máy hàn hồ quang tay hoạt động dựa trên nguyên lý hàn hồ quang tay. Đây là quá trình hàn điện nóng chảy sử dụng điện cực dưới dạng các que hàn thường có vỏ bọc và không có khí bảo vệ, trong đó tất cả các thao tác để hàn đều do người thợ hàn thực hiện bằng tay.

Ứng dụng: Máy hàn hồ quang điện chuyên dùng cho mục đích nối các chi tiết kim loại như sắt, thép, inox… lại với nhau thông qua sự nóng chảy và kết dính của kim loại vật liệu hàn và vật hàn.

Máy hàn TIG là gì?

Máy hàn TIG là loại máy hàn áp dụng công nghệ hàn bằng điện cực Wolfram trong môi trường khí trơ. Khí khơ sẽ bảo vệ mối hàn tránh khỏi sự xâm nhập của không khí bên ngoài.

Ứng dụng: Máy hàn TIG có thể dùng cho nhiều kim loại như thép không gỉ, nhôm, magie, đồng và hợp kim đồng, niken và hợp kim niken, các loại thép carbon thấp với các độ dày khác nhau…

Máy hàn MIG là gì?

Máy hàn MIG áp dụng phương pháp hàn hồ quang kim loại trong môi trường có khí bảo vệ. Điện cực chính ở đây là dây hàn nóng chảy, được cấp tự động vào vật hàn, môi trường là khí trơ Argon hoặc Heli.

Ứng dụng: Máy hàn MIG thường dùng để hàn các hợp kim, kim loại màu và thép hợp kim cao Al, Ni, Cu…

Máy hàn MAG là gì?

Máy hàn MAG hay còn gọi là hàn bán tự động bằng điện cực nóng chảy trong môi trường khí hoạt tính bảo vệ là CO2. CO2 khi hàn sẽ bị đốt nóng và tạo ra khí CO không hòa tan trong kim loại (thép kết cấu) lỏng, đặc biệt khi ở nhiệt độ cao nó sẽ giãn nở và di chuyển với tốc độ cao nên có tác dụng bảo vệ vùng hàn nóng chảy hiệu quả.

Ứng dụng: Máy hàn MAG dùng để hàn các loại thép kết cấu có hàm lượng các bon thấp và trung bình. Ngoài ra với kết cấu có chiều dày lớn có thể còn dùng khí trộn (Oxy, Ar..)

Máy cắt Plasma là gì?

Máy cắt Plasma sử dụng nguyên lý hoạt động của Plasma để thực hiện quá trình cắt kim loại. Nguyên lý cắt Plasma dựa trên sự tận dụng nhiệt độ rất cao và tốc độ chuyển động lớn của khí từ miệng phun của đầu cắt Plasma để làm nóng chảy và thổi kim loại khỏi rãnh cắt. Trong quá trình sử dụng, mép cắt phẳng không sần sùi, để tạo mép cắt vuông góc cần giảm tốc độ cắt.

Ứng dụng: Máy cắt Plasma này thường được ứng dụng nhiều trong công nghiệp quy mô lớn.

Các phương pháp hàn

• Phương pháp này sử dụng các khí trên để gia nhiệt cho chi tiết hàn đạt tới trạng thái nóng chảy và liên kết với nhau. Khi hàn có thể dùng vật liệu để điền thêm (filler rod) vào vị trí hàn hoặc không.
• Hàn hồ quang điện (arc welding), gọi tắt là Hàn điện hay Hàn que. Phương pháp này dùng hồ quang điện được tao ra bởi que hàn để làm nóng chảy kim loại hàn và que hàn để điền vào vị trí hàn.
• Hàn hồ quang dưới khí bảo vệ T.I.G: Tungsten Inert Gas. Phương pháp này dùng hồ quang được tạo ra bởi điện cực Tungsten và dùng khí trơ (khí Argon) để bảo vệ mối hàn.
• Hàn hồ quang dưới khí bảo vệ M.I.G: Metal Inert Gas. Thay vì dùng que hàn, người ta dùng 01 cuộn dây kim loại có kích thước từ 0.6 mm – 1.6 mm hoặc lớn hơn làm điện cực hàn.
• Điện cực này cũng là dạng điện cực nóng chảy nhưng được cung cấp một cách liên tục nhưng vẫn được người thợ hàn điều khiển nên còn gọi là hàn bán tự động. Trong phương pháp này, người ta dùng khí hoạt tính (CO2) hay khí trơ (Argon) để làm khí bảo vệ mối hàn.
• Hàn Plasma, đây là một dạng biến thể của hàn hồ quang.
• Hàn Laser là công nghệ hàn cao cấp sử dụng năng lượng của các nguồn laser.
• Hàn chùm tia điện tử (Electron beam welding – EBW) là quá trình hàn nóng chảy, sử dụng năng lượng siêu cao của chùm tia điện tử hội tụ ở mật độ lớn để làm nóng chảy mép hàn, sau khi đông đặc ta thu được liên kết hàn.
• Các quá trình hàn đặc biệt khác: hàn nổ, hàn TIG điện cực nén

Cấu tạo cơ bản máy hàn que

Chính vì không sử dụng khí bảo vệ trong quá trình hàn nên máy hàn que có cấu tạo khá đơn giản gồm các bộ phận sau:

Máy hàn

• Kềm hàn nối với cực âm của máy hàn
• Kẹp mass nối với cực dương của máy hàn
• Que hàn
• Máy hàn có nhiệm vụ cung cấp và điều chỉnh cường độ dòng điện thích hợp giúp tạo hồ quang đốt cháy làm nóng chảy que hàn kim loại.
• Kềm hàn dùng để gắn que hàn nối với cực âm của máy hàn, kẹp mass nối với cực dương của máy hàn được kẹp vào vật hàn.
• Khi que hàn chạm vào vật hàn thì dòng điện khép kín tại nơi giao nhau (đầu que hàn và vật hàn) phát sinh hồ quang điện có nhiệt độ cực lớn làm nóng chảy que hàn đắp vào rãnh nứt trên vật hàn.

Ưu điểm máy hàn que

• Hàn được ở mọi tư thế trong không gian.
• Dùng được cả dòng một chiều(DC) và xoay chiều(AC).
• Vỏ bọc que hàn tự cung cấp môi trường bảo vệ cho quá trình hàn.
• Không sử dụng khí bảo vệ nên ít bị tác động từ gió.
• Thiết bị có giá thành rẻ, đầu tư đơn giản và có tính cơ động cao.
• Kỹ thuật hàn que có thể áp dụng trên nhiều kim loại với tất cả các vị trí hàn từ chiều dày lớn nhất đến mỏng nhất.

Nhược điểm máy hàn que

• Năng suất thấp do cường độ hàn bị hạn chế, phải dừng lại để thay que hàn .
• Hình dạng, kích thước và thành phần hóa học mối hàn không đồng đều do tốc độ hàn bị dao động, làm cho phần kim loại cơ bản tham gia vào mối hàn thay đổi.
• Chiều rộng vùng ảnh hưởng nhiệt tương đối lớn do tốc độ hàn nhỏ.
• Bắn tóe kim loại lớn và phải đánh xỉ.
• Điều kiện làm việc của thợ hàn mang tính độc hại (do tiếp xúc bức xạ, hơi, khí độc).

Phạm vi ứng dụng máy hàn que

• Do tính linh hoạt, sự đơn giản của thiết bị và quy trình hoạt động của hàn hồ quang tay, nên nó là phương pháp hàn phổ biến nhất trên thế giới.
• Thích hợp cho hàn các chiều dày nhỏ và trung bình ở mọi tư thế trong không gian.
• Chiếm ưu thế so với phương pháp hàn khác trong công nghiệp sữa chữa và phục hồi.
• Sử dụng rộng rãi trong xây dựng kết cấu thép và chế tạo công nghiệp.
• Thường hàn thép các bon, thép hợp kim cao và thấp, thép không gỉ, gang xám và gang dẻo.
• Hàn que ít phổ biến cho hàn kim loại màu: niken, đồng, nhôm và hợp kim của chúng.

Máy hàn que dùng điện một chiều

Cấu tạo cơ bản

Máy hàn que điện tử: bộ nguồn, biến áp sung, dios sung, chỉnh lưu.

Máy hàn hồ quang (hàn cơ): nguồn, biến áp, chỉnh lưu, chỉnh dòng.

Nguyên lý hoạt động

• Máy hàn điện tử dùng điện một chiều là loại máy phát điện một chiều nhưng tính năng của nó không hoàn toàn giống máy phát điện. Vì khi hàn thường xảy ra hiện tượng ngắn mạch, cho nên nó phải có bộ phận ngăn ngừa cường độ ngắn mạch quá lớn.
• Muốn dễ tạo tia hồ quang thì điện áp gây tia hồ quang phải đủ lớn (80V), sau khi đã có hồ quang xuất hiện thì lập tức điện áp giảm ngay xuống điện áp hàn (15 – 45V).
• Mặt khác, do tính chất và điều kiện hàn khác nhau (nguyên liệu, chiều dày vật hàn, que hàn to hay nhỏ) nên cùng một điện áp hàn lại cần có những cường độ dòng điện hàn khác nhau, do đó cường độ hàn nên điều chỉnh trong phạm vi thích hợp.
• Ưu điểm khi dùng máy hàn điện một chiều so với phương pháp trực tiếp dùng điện một chiều là điện hàn được cung cấp độc lập, không bị hạn chế bởi sự ngừng trệ do những nguyên nhân khác, đồng thời có thể thường xuyên phối hợp với nhu cầu trong công tác hàn.

Máy hàn que dùng điện xoay chiều

Cấu tạo cơ bản
Máy hàn que điện tử: bộ nguồn, biến áp sung, dios sung, chỉnh lưu.

Máy hàn hồ quang (hàn cơ): nguồn, biến áp, chỉnh dòng.

Nguyên lý hoạt động

• Máy hàn điện dùng điện xoay chiều là máy biến áp giảm điện áp của nguồn điện xoay chiều xuống. Loại máy biến áp này cũng phải phù hợp với yêu cầu quan hệ cường độ dòng điện và điện áp trong lúc hàn, nên cấu tạo của nó cũng khác với máy biến áp thông thường. Muốn thỏa mãn điều kiện này, máy biến áp phải dùng các phương pháp dưới đây.

Điều chỉnh điện áp để điều chỉnh cường độ hàn.

• Dùng cuộn dây cảm ứng để điều chỉnh cường độ hàn.
• Hiệu suất của máy biến áp hàn (80 – 90%) so với máy hàn điện một chiều (50 – 70%), như vậy hiệu suất máy biến áp hàn tốt hơn, tổn thất không tải chừng 2% cho nên dùng điện xoay chiều tương đối thuận lợi.

Cách lựa chọn máy hàn phù hợp với nhu cầu sử dụng

• Việc có quá nhiều loại máy hàn điện làm cho bạn gặp khó khăn trong việc lựa chọn một loại máy hàn sao cho phù hợp với nhu cầu sử dụng. Để giúp bạn giải quyết vấn đề này chúng tôi xin đưa ra một số gợi ý sau:
• Lựa chọn máy hàn theo thương hiệu: hiện nay có nhiều thương hiệu máy hàn điện nổi tiếng như Hồng Ký, Jasic… bạn có thể lựa chọn cho mình một thương hiệu mà bạn cho là tốt nhất.
• Lựa chọn theo mục đích sử dụng: tùy vào mục đích và vật hàn mà bạn lựa chọn một trong các loại máy hàn trên. Lựa chọn theo điều kiện sử dụng: tùy vào hoàn cảnh và nguồn điện sử dụng mà bạn sẽ lựa chọn cho một loại máy hàn phù hợp.
• Ngoài ra, bạn cũng đừng nên quá chú ý đến vấn đề giá cả mà lựa chọn mua máy hàn giá rẻ và có nguồn gốc không rõ ràng. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến năng suất làm việc và sự an toàn của bạn.

Những lỗi thường gặp ở máy hàn Tig, Mig

Với máy hàn Tig:

• Máy có nguồn điện chập chờn
• Máy tự động tắt hoặc không hàn được
• Máy hàn yếu
• Máy hàn kêu lớn
• Các mối điện bị nóng cháy đen
• Chạm tay vào vỏ ngoài của máy bị giật

Với máy hàn Mig:

• Khó mồi hồ quang
• Cháy dây, hồ quang thất thường
• Mối hàn bị bẩn
• Nứt nóng chân chim
• Nứt miệng
• Không đủ ngấu
• Rỗ khí
• Không đủ chảy
• Dây cáp nguồn hàn quá nóng

Không nên tự ý sửa chữa máy hàn Tig, Mig tại nhà

• Để có thể sửa máy hàn Tig, Mig tại nhà, bạn phải có những hiểu biết cơ bản về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của thiết bị.
• Bạn cần phải có thiết bị chuyên dụng thì mới có thể sửa máy hàn chứ không phải tìm bừa một dụng cụ nào đó có thể dùng được để làm dụng cụ sửa.
• Bạn cũng phải có kiến thức về an toàn điện, và những quy tắc trong quá trình sửa máy hàn.
• Bạn có chắc được mình sẽ khắc phục được hoàn toàn các lỗi của thiết bị tốt hơn những người thợ hàn chuyên nghiệp không?
• Dù bạn có kiến thức, hiểu biết thì bạn cũng chỉ nên sửa những thiết bị có cấu tạo và nguyên lý đơn giản.
• Đối với máy hàn điện tử có nguyên lý hoạt động phức tạp mà bạn không có kiến thức nhất định bạn nên nhờ đến người có chuyên môn sâu để sửa chữa chúng đúng cách và hiệu quả.

Sửa chữa máy hàn Tig, Mig tốt nhất tại Vitenda.

Bạn đang băn khoăn tìm địa chỉ sửa chữa máy hàn điện tử uy tín, chất lượng. Vitenda với gần 20 năm kinh nghiệm sản xuất và sửa chữa các thiết bị điện tử. Với đội ngũ kỹ thuật có kinh nghiệm lâu năm, chúng tôi tự hào là đơn vị sửa chữa máy hàn điện tử trong thời gian nhanh nhất, mức giá tối ưu nhất.